24 Μαϊου 2021
Και μετά τα όποια φιλοσοφικά ερωτήματα της τελευταίας μας επικοινωνίας αναφορικά με το μέλλον των εκθέσεων, επανερχόμαστε στα καθ’ ημάς και στις ιστορίες μας.
Η εκθεσιακή ιστορία γράφεται και συνεχίζεται να γράφεται, ακόμα και στην κενή εκθεσιακή εποχή της κορώνας, μιας και βρισκόμαστε σε μια μετεξέλιξη των εκθεσιακών δρωμένων κατά την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Κοιτάζοντας πρόχειρα το αρχείο των φωτογραφιών μου από το παρελθόν, ξεχώρισα μερικές, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές εποχές των εκθέσεων και αποτυπώνουν τις μετεξελίξεις που οδηγούν στη νέα εποχή. Από το Ζάππειο της δεκαετίας του ‘60, στην εποχή του θριάμβου των δομών αλουμινίου τις δεκαετίες ΄80 και ΄90, ενώ το πιο κοντινό παρελθόν των εκθεσιακών κατασκευών είναι τα σούπερ λουξ περίπτερα, τα κοστολόγια των οποίων άγγιζαν στις καλές εποχές την αξία ενός μικρού ή και μεγαλύτερου ακινήτου αναλόγως την περίπτωση. Και αυτά για μια κατασκευή διάρκειας τεσσάρων μόνο ημερών.
Θα μου πείτε, άξιζαν ένα τέτοιο κόστος αυτά τα περίπτερα ή ήταν υπερεκτιμημένα; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, μιας και η αγορά είναι εκείνη που καθορίζει τις τιμές, είτε μέσω του ανταγωνισμού (στην καλύτερη περίπτωση), είτε μέσω μιας φούσκας πληθωρικής ζήτησης που συνήθως σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω. Αλλά φυσικά παίζει ρόλο και η ψυχολογία. Να έχει ο ανταγωνιστής μεγαλύτερο και καλύτερο περίπτερο; Του Έλληνος ο τράχηλος τέτοιον ζυγό δεν υπομένει! Έτσι πήραμε την ανηφόρα και μετά ήρθε η κουτρουβάλα στο κατέβασμα… Το κρίμα (χρήμα) στο λαιμό μας…
Από την ηρωική, λοιπόν, εποχή του Ζαππείου, όταν η κατασκευή με τα μαραγκούδια και τα μαστόρια διαρκούσε εβδομάδες, φτάνουμε στην εποχή του fast track με την κατασκευή κολοσσιαίων περιπτέρων εν μία νυκτί. Και όλα αυτά, γιατί απλούστατα ο εκθεσιακός χρόνος στη σύγχρονη εποχή είναι πανάκριβος. Παλαιότερα, ανέβαζαν τα εκθεσιακά τις τιμές, έκοβαν οι οργανωτές τις ώρες, όχι φυσικά της λειτουργίας αλλά της κατασκευής και της αποξήλωσης… Και τρεχάτε ποδαράκια μου…
Άρα, όπως καταλαβαίνετε - αν και οι περισσότεροι εκθεσιακοί κατασκευαστές αυτά τα έχουν βιώσει στο πετσί τους και σε μερικούς άτυχους στοίχισαν χρόνια ζωής, ενώ σε άλλους από πολύ νωρίς άσπρα μαλλιά και πίεση 18 - η σύγχρονη εκθεσιακή εποχή έχει και αυτή κάτι το ηρωικό. Έναν άλλου είδους ηρωισμό, που έχει να κάνει με τη διαχείριση του ανύπαρκτου εκθεσιακού κατασκευαστικού χρόνου.
Αλλά ούτε και αυτό μας πτόησε. Να ακόμα μια πρόκληση για να την υπερβεί κανείς! Λίγο ακόμα και οι εκθέτες θα έμπαιναν πριν από τον κατασκευαστή. Τώρα βέβαια, με τραβηγμένο το χειρόφρενο των εκθέσεων εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο, η πρόκληση είναι να παραμείνει κανείς επαγγελματικά ζωντανός σε μια ιδιότυπη χειμερία νάρκη που διαρκεί όλο τον χρόνο.
Ξεφυλλίζοντας, λοιπόν, το άλμπουμ παλαιών και νεότερων εκθεσιακών εποχών, από παλιές μαυρόασπρες φωτογραφίες εκθέσεων του Ζαππείου, μέχρι τους σύγχρονους εκθεσιακούς Παρθενώνες της εποχής της εκθεσιακής ευημερίας και χλιδής, βλέπει κανείς να αντικατοπτρίζεται η τεχνική αλλά και η αισθητική των περασμένων δεκαετιών. Αυτό σε αντιπαραβολή με τα σύγχρονα περίπτερα μιας άλλης μεταμοντέρνας, μίνιμαλ εκδοχής, όπου ο θρίαμβος της εικόνας είναι απόλυτος, όπως και η οπτικοποίηση των μηνυμάτων, η οποία γίνεται πολλές φορές και σε βάρος της εκθεσιακής αισθητικής, αν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσω αυτόν τον όρο.
Αλλά ας το αφήσουμε το θέμα εδώ.
Σας περιμένω για διαδικτυακό καφέ στην επόμενη εκθεσιακή ιστορία μας!
Δημήτρης Θεολογίτης
